Zapraszamy do upewnienia się, czy potrafisz ustrzec się przed manipulacją i kłamliwymi treściami.

1. Sprawdzaj źródło informacji Zanim zaufasz jakiejkolwiek informacji, sprawdź, kto ją opublikował. Rzetelne media, instytucje naukowe czy uznani eksperci zazwyczaj prezentują sprawdzone i zweryfikowane treści. Unikaj portali o nieznanej reputacji, blogów bez podanego autorstwa i anonimowych profili w mediach społecznościowych. Upewnij się, że źródło ma historię publikowania wiarygodnych materiałów i nie słynie z szerzenia kontrowersji dla zasięgów.

2. Czytaj dalej niż nagłówek Nagłówki są często pisane w sposób sensacyjny, by przyciągnąć uwagę i skłonić do kliknięcia – to tzw. clickbait. Sam tytuł może zupełnie nie oddawać treści artykułu, a czasem wręcz wprowadzać w błąd. Przed wyciągnięciem wniosków przeczytaj cały tekst i sprawdź, czy zawiera konkretne dane, cytaty, źródła i kontekst.

3. Weryfikuj w kilku miejscach Nie opieraj się na jednej relacji. Jeśli dana informacja jest prawdziwa, powinna pojawić się w wielu niezależnych źródłach. Porównuj doniesienia różnych mediów, zwracaj uwagę, czy opierają się na tych samych faktach, i czy powołują się na pierwotne źródła. Warto też korzystać z narzędzi do fact-checkingu, takich jak Demagog.org.pl, FakeHunter czy Konkret24.

4. Zachowaj dystans emocjonalny Dezinformacja często jest zaprojektowana tak, by wywoływać silne emocje – gniew, strach, oburzenie czy euforię. To mechanizm mający zwiększyć zasięgi i wpływ na odbiorców. Zanim zareagujesz emocjonalnie, zastanów się: czy informacja jest prawdopodobna? Czy nie jest zbyt jednostronna lub zbyt dobrze pasuje do twoich przekonań? Myślenie krytyczne wymaga refleksji i chłodnej oceny sytuacji.

5. Nie udostępniaj w ciemno Nie przekazuj dalej treści tylko dlatego, że wydają się szokujące, zabawne lub zgodne z twoimi poglądami. Każde udostępnienie to współodpowiedzialność za rozprzestrzenianie informacji. Zanim klikniesz „Udostępnij”, upewnij się, że informacja została sprawdzona, pochodzi z wiarygodnego źródła i nie wprowadza nikogo w błąd.