„Jest taka cierpienia granica…” – wojna i Holocaust oczami dziecka

„Dla mnie liczy się człowiek, niezależnie od całej reszty” (Stanisława Sapińska)

ZSTiO MERITUM w Siemianowicach Śląskich już od dziewięciu lat organizuje spotkania młodzieży ze świadkami historii pod wspólnym tytułem „Jest taka cierpienia granica…”.

Do tej pory odbywały się one w ZSTiO MERITUM, a w tym roku po raz pierwszy organizatorki: Ewa Boryca i Ksenia Hadryan zaprosiły do współpracy Siemianowickie Centrum Kultury.

Motywem przewodnim tegorocznego spotkania z cyklu „Jest taka cierpienia granica…” była „Wojna i Holocaust oczami dziecka – historia Rutki Laskier”. Uroczystość, zorganizowana pod patronatem Prezydenta Miasta Siemianowice Śląskie, odbyła się w gościnnych progach SCK „Bytków”, zarówno dla uczniów siemianowickich szkół, jak i dla wszystkich mieszkańców Siemianowic Śląskich.

Zamierzeniem organizatorów spotkania było przybliżenie historii Rutki Laskier – 14-letniej Żydówki z Będzina, która w ostatnich miesiącach swojego życia prowadziła pamiętnik, zapisując w nim swoje przeżycia i doświadczenia z okresu pobytu w będzińskim getcie, zanim zginęła w niemieckim obozie KL Auschwitz-Birkenau. Równie ważnym celem tej uroczystości było ukazanie wielokulturowości regionu śląsko – dąbrowskiego, przypomnienie o śladach kultury żydowskiej oraz o wydarzeniach związanych z Holocaustem.

Jednym z punktów programu uroczystości był spektakl zatytułowany „Rutka”, oparty na fragmentach „Pamiętnika” Rutki Laskier oraz wywiadach ze Stanisławą Sapińską, a także relacji Zofii Minc, więźniarki KL Auschwitz-Birkenau. Wykonawczyniami były aktorki Teatru Domino: Teresa Pardela, znakomicie wcielająca się w rolę Stanisławy Sapińskiej, przyjaciółki Rutki Laskier oraz Magda Wróblewska, brawurowo odtwarzająca postać Rutki Laskier oraz Adam Kulesza. Nad całością przedstawienia czuwał Mirosław Domin, opiekun artystyczny Teatru Domino.

Największe wrażenie na wszystkich uczestnikach spotkania zrobiło pojawienie się na scenie 99-letniej Stanisławy Sapińskiej, która podzieliła się wspomnienia z czasów swojej młodości w przedwojennym Będzinie i podkreśliła, że młodych Polaków i Żydów łączyło wzajemne zrozumienie, życzliwość i wsparcie. Ze wzruszeniem opowiedziała o historii swojej przyjaźni z młodszą od siebie Rutką na tle realiów będzińskiego getta. Pani Sapińskiej towarzyszył Adam Szydłowski, Prezes Fundacji Centrum Kultury Żydowskiej im. Rutki Laskier. Pan Szydłowski w ciekawy i niebanalny sposób przedstawił historię getta żydowskiego w Będzinie oraz powojenne dzieje „Pamiętnika” Rutki Laskier. Przypomniał, że „Pamiętnik” został opublikowany dopiero 60 lat od czasów jego powstania, a osobą, która przyczyniła się do jego wydania, była Stasia Sapińska.

Wielką niespodzianką dla wszystkich uczestników spotkania okazała się wideokonferencja z udziałem Noemi Kokotek z Izraela, która przeżyła będzińskie getto oraz niemiecki obóz koncentracyjny KL Auschwitz-Birkenau.

Uroczystość przeplatana była występami wokalnymi: Magdaleny Barlik, uczennicy Prywatnej Szkoły Podstawowej „Arkona” w Siemianowicach Śląskich oraz Dominiki Tyrlik i Klaudii Krawczyk – uczennicy i absolwentki ZSTiO MERITUM, pod kierunkiem artystycznym Roberta Barlika, nauczyciela muzyki w „Arkonie”. Piosenki wykonane przez młode wokalistki odtworzyły niepowtarzalny klimat żydowskich miasteczek i ich mieszkańców, których już nie ma…

Na zakończenie spotkania rozstrzygnięty został Konkurs Fotograficzny „Pozostał po nich ślad…”, w którym wzięli udział uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z województwa śląskiego. Młodzież za pomocą aparatu fotograficznego odkrywała często zapomniane miejsca i symbole związane z szeroko pojętą kulturą żydowską.

Uroczystość dopełniły wystawy: pokonkursowa fotograficzna oraz historyczna poświęcona Rutce Laskier.

Ksenia Hadryan, Ewa Boryca